Υπό την προεδρία του περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιάννη Μαχαιρίδη συνεδρίασε η ολομέλεια της CRPM στην Πολωνία, με θέμα “Θάλασσα και θαλάσσια πολιτική της ΕΕ”.
Στην εισαγωγική του ομιλία, ο περιφερειάρχης παρουσίασε το προφίλ της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και τη γεωγραφική της θέση στη Μεσόγειο.
Σε ότι αφορά στο ρόλο του θαλάσσιου οικοσυστήματος και την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική της Ένωσης, τόνισε τα εξής:
«Γνωρίζουμε ότι η θάλασσα έχει μείζονα οικονομική, περιβαλλοντική και γεωπολιτική σημασία για το μέλλον των θαλάσσιων και παράκτιων περιφερειών. Πέρα από την ιδιαίτερη κατάσταση των περιοχών μας, γνωρίζουμε επίσης ότι η θάλασσα αποτελεί σημαντικό θέμα στην ανάπτυξη ολόκληρης της Ευρώπης.
Οι μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την “μπλε ανάπτυξη” δείχνουν για άλλη μια φορά την έκταση αυτής της προοπτικής, όχι μόνο για τις περιφέρειες μας, αλλά για όλη την Ευρώπη. Αυτό επηρεάζει πολλούς τομείς: τις θαλάσσιες μεταφορές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις ναυτιλιακές βιομηχανίες σε γενικές γραμμές, τη θαλάσσια έρευνα, τον τουρισμό, την εκμετάλλευση των θαλάσσιων ορυκτών πόρων και τη γαλάζια βιοτεχνολογία.
Τα οικοσυστήματα που εξαρτώνται άμεσα από τη θάλασσα είναι πολύ ευάλωτα σε πολιτικές που δεν λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Η ποικιλομορφία των θαλασσών της Ευρώπης είναι το συγκριτικό της πλεονέκτημα και άρα η ολοκληρωμένη Στρατηγική για τη θάλασσα πρέπει τη λαμβάνει υπόψη και να είναι η σύνθεση των επιμέρους μικρο-περιφερειακών και μακρο-περιφερειακών Στρατηγικών Ανάπτυξης και Αξιοποίησης του θαλάσσιου πλούτου.
Αυτό σαφώς προϋποθέτει, ισχυρές ευρωπαϊκές θαλάσσιες πολιτικές, που όμως θα πρέπει να σχεδιάζονται και να καθοδηγούνται από εμάς, και με όλους τους παίκτες των εδαφών μας. Αυτή η διαδικασία απαιτεί ένα σχεδιασμό που να ξεκινάει από εμάς προς τις Βρυξέλες και όχι το αντίθετο.
Στόχος μας πρέπει να είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας του οικοσυστήματος της κάθε θαλάσσιας περιοχής αλλά ταυτόχρονα και η διασφάλιση της βιωσιμότητας της τοπικής κοινωνίας.
Μια ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή θαλάσσια πολιτική στα ανωτέρω πρότυπα για τις θαλασσινές και παράκτιες Περιφέρειες είναι αναγκαία. Η βελτίωση της αποδοτικότητας των θαλάσσιων μεταφορών, η περαιτέρω ανάπτυξη του θαλασσίου τουρισμού με αειφορία η Ολοκληρωμένη διαχείριση των παρακτίων Ζωνών, η βιώσιμη αλιεία, η εκμετάλλευση του θαλάσσιου ορυκτού πλούτου, η ανάπτυξη των θαλάσσιων ΑΠΕ και φυσικά η Θαλάσσια επιτήρηση και έλεγχος, η πρόληψη ατυχημάτων και η θαλάσσια ρύπανση θα πρέπει να αποτελούν πολιτικές δράσεις προτεραιότητας, στα πλαίσια της ευρύτερης προσπάθειας για ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου.
Άλλωστε, στο πλαίσιο μιας πολύ σκληρής οικονομικής κρίσης, που πλήττει πολύ βίαια τα εδάφη μας, η Θάλασσα αποτελεί περισσότερο από ποτέ μια κοινή πολιτική ταυτότητα γύρω από την οποία θα πρέπει να ξαναβρεθούμε και θα μας επιτρέψει να είμαστε αποτελεσματικοί όλοι μαζί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τους λαούς μας, για τα εδάφη μας, για τις βιομηχανίες μας.
Έχουμε κατανοήσει ότι πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ως Ευρωπαϊκή Ένωση για ν’ αντιμετωπίσουμε τις νέες συνθήκες, για να δείξουμε πως έχουμε τις δυνατότητες να αναπτύξουνε αυτό το κομμάτι που αφορά στην θαλάσσια οικονομία.
Είναι σημαντικό για μας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει την βούληση να προωθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καινοτομία στη θαλάσσια οικονομία και ότι επίσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, και το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό αποφάσισαν τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε τρεις τομείς: τις θαλάσσιες υποδομές, (όπως τα λιμάνια), τη βελτίωση των συνθηκών και όρων εργασίας, διαβίωσης και κατάρτισης του θαλάσσιου εργατικού δυναμικού – (αλιέων, ναυτικών, λιμενεργατών κ.α.) και της θαλάσσιας ασφάλειας και επιτήρησης. Γεγονός που πρέπει ειδικά τώρα στις παρούσες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες να εκμεταλλευτούμε.
Βρισκόμαστε στο τέλος του 2012. Αυτό σημαίνει πως οι διαπραγματεύσεις των ευρωπαϊκών πολιτικών που θα αρχίσουν το 2014, θα ολοκληρωθούν κανονικά εντός των προσεχών μηνών. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να κινητοποιούμαστε για να ενισχύσουμε τη θαλάσσια διάσταση στις πολιτικές της ΕΕ προς όφελος των τοπικών μας κοινωνιών με τις ιδιαιτερότητες και τις ιδιομορφίες που αυτές έχουν.
Μια ολοκληρωμένη λοιπόν θαλάσσια πολιτική απαιτεί προσδιορισμό των όρων εφαρμογής και διαχείρισης στα πλαίσια πολυετών σχεδίων με πρόβλεψη των συστημάτων παρακολούθησης του συνόλου των οικονομικών δραστηριοτήτων στον θαλάσσιο και παράκτιο χώρο.
Για εμάς η ολοκληρωμένη και ευέλικτη προσέγγιση του Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης της θαλάσσιας Ευρώπης προϋποθέτει ένα πλαίσιο Πολιτικό- Οικονομικό-Νομικο-Κοινωνικό, το οποίο να λαμβάνει υπόψη τη διαφορετικότητα των θαλάσσιων περιοχών της Ευρώπης σεβόμενοι την ποικιλομορφία των θαλασσών μας.
Είναι σημαντική λοιπόν αυτή η προοπτική γιατί μας τοποθετεί σε μια Στρατηγική θέση εντός της Ένωσης. Δεν είμαστε σε θέση απλά να ζητήσουμε τη βοήθεια της, είμαστε σε θέση να φέρουμε πολλά και ως εκ τούτου να πιέσουμε για Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική που να ευνοεί τις θαλάσσιες περιφέρειες μας και να ενισχύει τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα γιατί οι οικονομίες μας στηρίζονται κυρίως στη Θάλασσα, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως δεν βιώνουμε και τις αρνητικές συνέπειες από τις μέχρι σήμερα ελλιπείς Θαλάσσιες Πολιτικές. Συνέπειες που διαταράσσουν το εύθραυστο οικοσύστημα των θαλάσσιων περιφερειών μας, είτε είναι νησιωτικές, είτε παράκτιες.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να θέσουμε μια πολύ σαφή ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και σ’ εμάς τους ίδιους. Η ερώτηση είναι η εξής: “Η ΕΕ αλλά και εμείς, έχουμε τη δυνατότητα να διαχειριστούμε ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάπτυξης των θαλασσών και θα έχουμε τα μέσα να διαχειριστούμε και να αξιοποιήσουμε το θαλάσσιο πλούτο μας;”
Είναι το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί γιατί κυρίως αφορά εμάς και βεβαίως το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής.