Στην Αίθουσα «Προέδρου Δημητρίου Γεωργ. Παπασπύρου» συνεδρίασε σήμερα η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής, υπό την προεδρία της κας Άντζελας Γκερέκου, με θέμα ημερήσιας διάταξης «Περιφερειακή ανάπτυξη Νοτίου Αιγαίου» και επί μέρους θέματα: Συγκοινωνία – Υγεία – Περιβάλλον – Περιφερειακή τουριστική ανάπτυξη.

Τα μέλη της Επιτροπής είχαν κληθεί να ενημερώσουν ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Ιωάννης Μαχαιρίδης, ο Χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων, κ. Γεώργιος Πουσσαίος, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, κ. Σωτήριος Παμπάκας, οι Δήμαρχοι Ρόδου, κ. Ευστάθιος Κουσουρνάς, Σύρου – Ερμούπολης, κ. Ιωάννης Δεκαβάλλας, Τήλου, κ. Αναστάσιος Αλιφέρης (Μεταφορικό Ισοδύναμο), Καλύμνου, κ. Δημήτριος Διακομιχάλης (Αναρριχητικός Τουρισμός), οι Πρόεδροι του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, κ. Ιωάννης Πάππου, του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, κ. Ιωάννης Ρούσσος, οι Πρόεδροι της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, κ. Αντώνιος Καμπουράκης, Κω, κ. Μηνάς Χατζημιχαήλ,, Σαντορίνης, κ. Ευάγγελος Φύτρος, Μυκόνου, κ. Ανδρέας Φιορεντίνος, οι Πρόεδροι του Εργατικού Κέντρου Κυκλάδων, κ. Θεόδωρος Μήτσκας, της Κυκλαδικής Ομοσπονδίας Ενοικιαζόμενων Δωματίων και Διαμερισμάτων Κυκλάδων, κ. Αντώνιος Καρατάσος, της Ένωσης Τουριστικών Καταλυμάτων Σύρου, κ. Γεώργιος Βαρθαλίτης, του Εργατικού Κέντρου Ρόδου, κ. Σάββας Χατζησάββας, της Ομοσπονδίας Ενοικιαζόμενων Δωματίων Δωδεκανήσου, κ. Παναγιώτης Τοκούζης, της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Δωδεκανήσου, κ. Εμμανουήλ Πιτροπάκης και του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών, κ. Ελευθέριος Κεχαγιόγλου.

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής παρέστησαν επίσης οι βουλευτές Δωδεκανήσου κ. Νίκος Ζωίδης και Γιώργος Κασσάρας από τα Δωδεκάνησα και ο κ. Παναγιώτης Ρήγας από τις Κυκλάδες.

Στην αρχική του τοποθέτηση ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιάννης Μαχαιρίδης έδωσε το περίγραμμα των βασικών προβλημάτων της Περιφέρειας, λέγοντας τα παρακάτω:

«Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Είναι σημαντική για μας η σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής με θέμα τα προβλήματα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Μια Περιφέρεια που παλεύει για τα αυτονόητα.

Να πείσει το κεντρικό κράτος πως ο νησιωτικός χώρος απαιτεί ιδιαίτερες πολιτικές και μέτρα.

Πασχίζουμε καθημερινά πέραν των φαινομενικά ευημερούντων νησιών να πείσουμε πως δε μας αξίζει η μοίρα της άγονης γραμμής.

Έστω και υπό το βάρος της βαθιάς οικονομικής κρίση, παλεύουμε ακόμα σήμερα να διεκδικήσουμε τα στοιχειώδη.

Σε επίπεδο διοίκησης την εκχώρηση αρμοδιοτήτων, και συναντάμε ακόμα και  τώρα τους γνωστούς θύλακες αντίστασης και άρνησης σε όλα σχεδόν τα επίπεδα της κεντρικής διοίκησης.

Είναι οι θύλακες πρωτίστως το γραφειοκρατικό σύστημα αλλά και το πολιτικό που δε θέλουν να εξοικειωθούν με την ιδέα της αποκέντρωσης.

Οι Περιφέρειες όπως και η δική μας, δε ζητάμε αρμοδιότητες και πόρους για να καλλιεργήσουμε ψευδαισθήσεις και να ικανοποιήσουμε τις τυχόν φιλοδοξίες μας.

Έχουμε κύριοι Βουλευτές συναντηθεί πολλές φορές στους διαδρόμους της Βουλής αλλά και στους προθάλαμους των υπουργικών γραφείων προκειμένου να «παρακαλέσουμε» για την εύνοια του Υπουργού, του Υφυπουργού, του Γενικού Γραμματέα αλλά πολλές φορές και του Δ/ντη και του Τμηματάρχη του Υπουργείου.

Και αυτό γιατί ακόμα σήμερα η γραφειοκρατία και το συγκεντρωτικό κράτος των Αθηνών θέλει και δυστυχώς επιτυγχάνει να ελέγχει την Περιφέρεια σε όλα τα επίπεδα.

Πώς μπορούν λοιπόν οι νέοι θεσμοί να δημιουργήσουν νέες δυνατότητες, νέες ευκαιρίες και νέα δυναμική εάν δεν ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις και οι ιδεοληψίες του κέντρου.

Συνεχίζουμε λοιπόν σαν Περιφέρεια των 48 κατοικημένων νησιών μαζί με τις άλλες αρχές, τους φορείς και τους πολίτες, τον αγώνα μας με ελάχιστο προσωπικό, να ελαχιστοποιήσουμε τα προβλήματα αναδεικνύοντας τις ιδιαιτερότητες ως ευκαιρίες και τις δυνατότητες ως αναπτυξιακή προοπτική.

Η πολυδιάσπαση της Περιφέρειάς μας απαιτεί πολυάριθμες υποδομές και δέσμευση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων δυσανάλογα μεγαλύτερους από οποιαδήποτε άλλη Περιφέρεια.

Παρά τις δυσκολίες ο στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε υποδομές και καλές υπηρεσίες και στο πιο απομακρυσμένο νησί της Περιφέρειάς μας.

Όμως όπως ήδη ανέφερα, η ιδιαιτερότητα του νησιωτικού χώρου και ιδιαίτερα αυτή του Νοτίου Αιγαίου απαιτεί πέρα των διατιθέμενων αναπτυξιακών πόρων να υπάρξει μέριμνα για την εφαρμογή ειδικών πολιτικών και δράσεων.

Σε έρευνα που έγινε στους κατοίκους και τις επιχειρήσεις για τους παράγοντες που επηρεάζουν την παραμονή και την επίσκεψη των πολιτών στα νησιά μας, σε σύνολο είκοσι δύο παραγόντων για τους πολίτες η πρώτη είναι ποιότητα του συστήματος υγείας και για τις επιχειρήσεις οι μεταφορές και η συχνότητα των δρομολογίων.

ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑ

 Η παροχή υπηρεσιών υγείας  στην περιφέρειά μας είναι προβληματική παρά τις πάνω από 120 δομές παροχής υγείας (ΕΣΥ – ΙΚΑ – λοιπά ταμεία) που λειτουργούν.

Και αυτό γιατί ποτέ μέχρι σήμερα, παρά τις επανειλημμένες προτάσεις μας, δεν έχει υιοθετηθεί  ένα μοντέλο παροχής υπηρεσιών υγείας (ΕΣΥ) προσαρμοσμένο ειδικά στο νησιώτικό μας χώρο που θα ήταν να απολαμβάνουμε των ίδιων υπηρεσιών όπως οι συμπατριώτες μας στην Ηπειρωτική Ελλάδα.

Είναι αδιανόητο εν έτη 2012 και καθημερινά με πλοία και αεροπλάνα πλήθος συμπατριωτών μας να μετακινούνται προς την Αθήνα κυρίως αλλά και το Ηράκλειο της Κρήτης για υπηρεσίες υγείας που θα μπορούσαν να προσφερθούν στα νησιά μας.

Ένα σύγχρονο σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας, προσαρμοσμένο στην Περιφέρειά μας, σωστά διαρθρωμένο και επαρκώς στελεχωμένο, θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες όχι μόνο των μόνιμων κατοίκων αλλά και των επισκεπτών μας.

 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

 Οι μεταφορές αποτελούν για τα νησιά μας «επιταχυντή οικονομικής ανάπτυξης με κρίσιμες συνέπειες για την απασχόληση και την άρση του αποκλεισμού» καθώς η εξασφάλιση επαρκών και ποιοτικών μεταφορικών υπηρεσιών είναι  ζωτικής σημασίας για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των νησιών μας.

Η πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες μεταφορών αποτελεί δημόσιο αγαθό και δικαίωμα που δεν μπορεί να υπακούει αποκλειστικά στη λογική της ανάλυσης κόστους – ωφέλους.

Χωρίς αμφιβολία το σύστημα που διαμορφώθηκε στη χώρα μας πρέπει να επανασχεδιαστεί και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας αναγνωρίζοντας πως ο εκσυγχρονισμός του ακτοπλοϊκού στόλου τα τελευταία χρόνια μπορεί να διασφαλίσει καλύτερες και ταχύτερες υπηρεσίες στους νησιώτες μας.

Είναι ευθύνη της πολιτείας να εξασφαλίσει την ισότητα των πολιτών.

Οι προσφερόμενες υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών πρέπει να συγκλίνουν με τις υπηρεσίες των χερσαίων μεταφορών.

Όσον αφορά την επιβάρυνση του χρήστη στη χρονική διάρκεια του ταξιδιού και στην προσφερόμενη ποιότητα, σε ένα πλαίσιο θεώρησης, όπου ο νησιωτικός χώρος πρέπει να θεωρείται προέκταση του χερσαίου χώρου και η χρέωση για τη μεταφορά ανάμεσα σε ίσες αποστάσεις (χερσαία – θαλάσσια) πρέπει να είναι δίκαιη.

Η υιοθέτηση της αρχής του μεταφορικού ισοδύναμου (ίσες αποστάσεις – ίδιες τιμές) και η λογική των συνδυασμένων μεταφορών (πλοίων, αεροπλάνων, υδροπλάνων) είναι προτάσεις που έχουν κατατεθεί.

Καταθέτουμε επίσης:

1. Την πρόταση για κατασκευή πλοίων για την εκτέλεση των εσωτερικών δρομολογίων της Περιφέρειας.

2. Τη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου για το Νότιο Αιγαίο που θα καταγράφει συστηματικά τα δεδομένα που σχετίζονται με το σύστημα μεταφορών. 

 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

 Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι μία κατ’  εξοχήν τουριστική Περιφέρεια αφού στο συνολικό περιφερειακό ακαθάριστο προϊόν, ο τουρισμός κατέχει ποσοστό περίπου 80%.

Γίνεται κατανοητό λοιπόν πόσο σημαντική είναι η συμβολή του τουρισμού στην τοπική οικονομία στο σύνολό της αλλά και η τεράστια συμβολή της στο ΑΕΠ της χώρας.

Η τουριστική ανάπτυξη έχει και σημαντικές επιπτώσεις στον Τομέα της  Απασχόλησης με πολλά επαγγέλματα να εξαρτώνται από την τουριστική κίνηση και πολλούς επαγγελματίες να εργάζονται μέσα και γύρω από τις τουριστικές μονάδες.

Στα νησιά μας (που υποφέρανε από μακροχρόνια πληθυσμιακή συρρίκνωση και αντιμετώπιζαν αναπτυξιακές δυσκολίες) ο τουρισμός αποτέλεσε κινητήρια δύναμη και συνέβαλε στην ανατροπή της αρνητικής ανάπτυξης.

Αποτέλεσε λοιπόν για την περιφέρειά μας ο τουρισμός μια σταθερή πηγή εργασίας και συνέβαλε καθοριστικά στην ενίσχυση και τόνωση της απασχόλησης.

Σήμερα όμως η Τουριστική βιομηχανία αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις με σημαντικότερη την πρόκληση της οικονομικής ύφεσης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαία η στήριξη της τουριστικής βιομηχανίας σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο σε αυτή τη φάση μέσω δράσεων και μέτρων που μπορούν να τονώσουν την τουριστική βιομηχανία όπως, διαφήμιση, μείωση του ΦΠΑ κ.λ.π.

Ο ανταγωνισμός είναι έντονος κυρίως στην Περιφέρειά μας, από τη στιγμή που και το μοντέλο του τουρισμού μας σε μεγάλο ποσοστό στηρίζεται στον ήλιο και τη θάλασσα και μάλιστα με το σύστημα “all inclusive”.

Η μεγάλη όμως πρόκληση που αντιμετωπίζει η τουριστική μας βιομηχανία είναι η εποχικότητα και έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με κοινωνικά και περιφερειακά χαρακτηριστικά.

Είναι αναγκαίος ο απογαλακτισμός από αυτό το σύστημα (all inclusive) σταδιακά με την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού εκμεταλλευόμενοι όλες τις δυνατότητες που μας δίνονται ώστε να δημιουργήσουμε και νέες υπηρεσίες και να προωθήσουμε και νέα προϊόντα.

Είναι αναγκαία η ανάληψη πρωτοβουλιών σύνδεσης του Τουρισμού με το περιβάλλον και προώθηση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, την ενίσχυση της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών στο Περιφερειακό Τουριστικό Προϊόν, την προώθηση της δικτύωσης των τουριστικών προορισμών σε περιφερειακό επίπεδο, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάδειξη της τοπικής παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Επειδή ο τουρισμός λοιπόν αποτελεί ουσιαστικά μια βιομηχανία παροχής υπηρεσιών που χαρακτηρίζεται από υψηλό ανταγωνισμό και την αναζήτηση από την πλευρά των πελατών της ποιότητας, είναι απαραίτητο το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται σε αυτή τη βιομηχανία θα πρέπει να είναι αντίστοιχου επιπέδου και ανάλογης κατάρτισης.

Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες μέσω προγραμμάτων κατάρτισης των εργαζομένων στον Τουρισμό.  

ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Είχαμε επισημάνει έγκαιρα στην κυβέρνηση πως η ιδιαιτερότητα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου με 48 κατοικημένα νησιά, με δυσκολία στην πρόσβαση και στην προσέγγιση αλλά και τις μεγάλες αποστάσεις  μεταξύ των νησιών, με 12 περιφερειακές ενότητες  και με υπηρεσιακές δομές σε 16 νησιά, απαιτούσε μια διαφορετική αντιμετώπιση στην οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών της.

Δυστυχώς παρά την προσπάθεια που καταβάλαμε όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν κατορθώσαμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν και που θα μπορούσαν με αποφάσεις αλλά και με επεξηγηματικές εγκυκλίους και ενδεχομένως με νομοθετικές ρυθμίσεις να λυθούν.

Επανερχόμενοι λοιπόν θέλουμε να καταθέσουμε και σε σας τις προτάσεις μας.

Α) Την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συγκρότησαν οι δύο Νομαρχίες Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, προβληματικές, από άποψη προσωπικού Νομαρχίες (667 συνολικά υπαλλήλους).

Στο νέο οργανισμό που συνέταξε το Υπουργείο μετά Καλλικράτη και στον οποίο περιελήφθησαν μόνο οι υπηρετούντες τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο υπάλληλοι (27/12/2010), κατέγραφε μια μείωση του προσωπικού λόγω μετατάξεων, αποχωρήσεων, μεταθέσεων κ.λ.π. από 667 σε 585 υπαλλήλους.

Σήμερα και μετά από ένα χρόνο λειτουργίας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου το προσωπικό έχει συρρικνωθεί στους 516 υπαλλήλους και αναμένεται η αποχώρηση και άλλων.

Γίνεται κατανοητό πως η Περιφέρεια με αυτό το ελάχιστο προσωπικό δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της.

Με την υπ. αριθ. 73160/1321/10-10-2011  πρόσφατη επιστολή μας προς το Υ.Π.ΕΣ. και το Υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης ζητήσαμε να ληφθεί ειδική μέριμνα έτσι ώστε να εξαιρεθεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου από τη σχετική διάταξη περί κατάργησης κενών οργανικών θέσεων. 

Πιστεύουμε ότι οι υπηρεσίες μας πρέπει να ενισχυθούν με το ελάχιστο απαραίτητο προσωπικό και δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη σπουδή της συγκεκριμένης ρύθμισης όταν είναι αναγκαία η κάλυψη όλων των κενών οργανικών θέσεων ειδικά στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Β) Ο νόμος προβλέπει τη λειτουργία αποκεντρωμένων περιφερειακών υπηρεσιών σε επίπεδο περιφερειακών ενοτήτων (πρώην επαρχείων) με συγκεκριμένες αρμοδιότητες, είναι απαραίτητο να υπάρχει και η αντίστοιχη στελέχωση των συγκεκριμένων υπηρεσιών:

1) Το ελάχιστο προσωπικό ανά περιφερειακή ενότητα πρέπει ανάλογα με τον πληθυσμό και τον αριθμό των νησιών που απαρτίζουν την περιφερειακή ενότητα να κυμαίνεται από 25 έως 35 υπαλλήλους (σήμερα κυμαίνεται από 7 έως 40 υπαλλήλους).

2) Λόγω της ιδιαιτερότητας του νησιώτικου χώρου είναι απαραίτητη η παρουσία πολιτικού προϊσταμένου στις αποκεντρωμένες υπηρεσίες (πρώην επαρχεία). Ο πολιτικός προϊστάμενος πρέπει να είναι περιφερειακός σύμβουλος της αντίστοιχης ενότητας».

Η συζήτηση ήταν σε εξέλιξη μέχρι αργά το απόγευμα.